Uống thuốc giảm cân bị mất ngủ có nguy hiểm không? Lưu ý gì?
Thuốc giảm cân có tác dụng giảm cảm giác thèm ăn và tạo cảm giác no lâu hơn. Tuy vậy, thuốc này còn gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến giấc ngủ. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân vì sao uống thuốc giảm cân bị mất ngủ và hệ quả của nó như thế nào.
Thuốc giảm cân là gì? Cơ chế tác động?
Thuốc giảm cân có hiệu quả trong việc hỗ trợ kiểm soát cân nặng bằng cách giảm lượng thức ăn tiêu thụ, giảm hấp thu chất béo, hoặc tăng cường trao đổi chất. Hầu hết những loại thuốc này thường có thể giảm từ 5% – 10% trọng lượng cơ thể. Tuy nhiên, kết quả này có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả loại thuốc cụ thể mà bạn sử dụng.
Các loại thuốc giảm cân nên được sử dụng cùng với các thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống. Việc kết hợp này không chỉ tăng hiệu quả của thuốc giảm cân mà còn có thể giảm thiểu nguy cơ tăng cân trở lại sau khi ngừng sử dụng thuốc.
Các thuốc này hỗ trợ giảm cân bằng cách làm giảm cảm giác đói và thèm ăn, giúp người dùng cảm thấy no lâu và hạn chế nạp calo vào. Ngoài ra, chúng còn hỗ trợ giảm sự hấp thu chất dinh dưỡng và tăng cường đốt chất béo.
Các chuyên gia sức khỏe có thể đề xuất một loại thuốc giảm cân trong một số trường hợp không thể giảm cân thông qua chế độ ăn uống và tập thể dục:
- Chỉ số khối cơ thể (BMI) > 30: Bạn đang có quá nhiều mỡ cơ thể, gọi là béo phì.
- Chỉ số khối cơ thể (BMI) > 27: Bạn mắc các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến béo phì như tiểu đường hoặc cao huyết áp.
Trước khi chọn một loại thuốc giảm cân, chuyên gia sức khỏe sẽ xem xét tiền sử bệnh và các vấn đề sức khỏe khác. Sau đó sẽ thảo luận với bạn về lợi ích và rủi ro của các loại thuốc giảm cân theo toa.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt một số loại thuốc để giảm cân cho những người thừa cân và béo phì. Những loại thuốc này cần được kê đơn bởi bác sĩ và chỉ nên sử dụng dưới sự giám sát y tế. Hiện tại, các loại thuốc đã được phê duyệt bao gồm:
- GLP-1 agonists, bao gồm liraglutide, semaglutide và tirzepatide.
- Phentermine hoặc topiramate.
- Naltrexone hoặc bupropion.
- Các thuốc ức chế sự thèm ăn.
Những loại thuốc này nên được kết hợp với một chế độ ăn giảm cân cân bằng. Vì khi sử dụng một mình, chúng có thể không phải là giải pháp lâu dài hiệu quả cho béo phì và có thể dẫn đến tăng cân trở lại theo thời gian.
Tại sao uống thuốc giảm cân bị mất ngủ?
Uống thuốc giảm cân có thể gây mất ngủ. Trên thực tế thuốc giảm cân có thể gây tác dụng phụ lên hệ tim mạch, tiêu hóa, thần kinh. Nhiều người phàn nàn về việc sau khi dùng thuốc giảm cân bị mất ngủ.
Và có nhiều nguyên nhân dẫn đến trình trạng này, cùng ECO Pharma tìm hiểu các lý do cụ thể:
Thành phần thuốc giảm cân
Uống thuốc giảm cân mất ngủ có thể do trong thuốc có chứa các chất kích thích như caffeine hoặc những chất làm tăng sự tỉnh táo và nhịp tim gây mất ngủ.
- Thành phần sibutramine: Có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng bao gồm mất ngủ, rối loạn tâm thần, rối loạn cảm xúc, dễ hoảng loạn, trạng thái mê sảng, mất trí nhớ, rối loạn lưỡng cực, hưng cảm và làm tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.
- Thành phần phentermine: Phentermine hoạt động như một chất kích thích hệ thần kinh trung ương (CNS), tương tự như amphetamine. Nó làm tăng mức độ của một nhóm hóa chất trong não gọi là catecholamine, bao gồm dopamine và norepinephrine (noradrenaline). Sự thay đổi hóa học này tạo ra năng lượng tạm thời nhưng đáng kể và giảm cảm giác thèm ăn, giúp bệnh nhân giảm cân. Tuy nhiên, quá trình này cũng có thể gây ra khó khăn trong việc ngủ.
Thuốc giảm cân kém chất lượng
Hiện nay nhiều thuốc giảm cân kém chất lượng, làm giả các thương hiệu tràn lan trên thị trường. Các loại thuốc này sử dụng nguồn nguyên liệu không rõ nguồn gốc và chưa được kiểm định chất lượng, gây ảnh hưởng xấu đến tim mạch, hệ thần kinh và sức khỏe tổng thể của người dùng.
Sử dụng thuốc giảm cân kém chất lượng ảnh hưởng đến hiệu quả giảm cân và chất lượng giấc ngủ.
Uống thuốc quá liều
Việc sử dụng quá liều thuốc giảm cân có thể gây mất ngủ, táo bón, tăng áp phổi, bệnh van tim và các triệu chứng cai thuốc khi ngừng sử dụng. Thuốc ức chế sự thèm ăn khi dùng liên tục thường gây đau đầu, chóng mặt và rối loạn tiêu hóa. Tương tự, các chất ức chế chất béo cũng có thể gây đổ dầu, đầy hơi và các vấn đề tiêu hóa khác.
Theo khuyến cáo, thuốc giảm cân không nên được sử dụng trước khi đi ngủ vì có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giảm cân. Đặc biệt, thuốc này có thể được sử dụng như chất kích thích nên nguy cơ gây nghiện, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh não và giấc ngủ.
Mất ngủ có ảnh hưởng tới cân nặng hay không?
Mất ngủ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thói quen ăn uống và thay đổi chế độ ăn uống. Khi con người không ngủ đủ giấc, các hormone kiểm soát cảm giác đói và no bị ảnh hưởng dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn các thực phẩm có hàm lượng calo cao.
Ngoài ra, thiếu ngủ có thể làm giảm khả năng duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và tăng khả năng tiêu thụ những thực phẩm không lành mạnh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người bị mất ngủ có xu hướng tiêu thụ nhiều calo hơn, đặc biệt là từ carbohydrate và chất béo.
Những thay đổi trong thói quen ăn uống này có thể góp phần làm tăng cân theo thời gian. Do đó, nếu đang gặp khó khăn với chứng mất ngủ, bạn nên nhận thức những ảnh hưởng của nó đến thói quen ăn uống và cải thiện chất lượng giấc ngủ để quản lý cân nặng tốt hơn.
Tác dụng phụ khác của thuốc giảm cân đối với sức khỏe
Bên cạnh tác dụng gây mất ngủ, một số tác dụng phụ khác phổ biến nhất liên quan đến việc sử dụng thuốc giảm cân bao gồm:
- Gây nghiện: Thuốc giảm cân được biết đến là nguyên nhân gây nghiện mạnh đối với những người sử dụng chúng thường xuyên và phụ thuộc thay vì tập thể dục và tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh. Thuốc giảm cân tạo ra cảm giác phụ thuộc sai lầm rằng những cân thừa sẽ biến mất như có phép màu. Kết quả, những người không tập trung vào việc loại bỏ thói quen xấu và tuân theo một thói quen lành mạnh có thể trở nên nghiện các loại thuốc này.
- Tổn thương gan: Đây là một trong những tổn thương nghiêm trọng và vĩnh viễn do việc tiêu thụ thuốc giảm cân gây ra. Đã có nhiều trường hợp tổn thương gan nghiêm trọng xảy ra do sử dụng thuốc giảm cân, và thậm chí cần phải ghép gan. Khi thuốc nhũ hóa chất béo với tốc độ không xác định, gan không thể sản xuất đủ lượng mật cần thiết, dẫn đến ảnh hưởng xấu đến sức khỏe gan và gây tổn thương gan vĩnh viễn.
- Tăng huyết áp phổi: Các loại thuốc này ảnh hưởng đến tim một cách chậm rãi. Ban đầu, chúng có thể gây tăng nhịp tim, hồi hộp và lo âu. Theo thời gian, tình trạng này có thể tiến triển thành một bệnh tim mạn tính nghiêm trọng và thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
- Tiêu chảy: Đây là tác dụng phụ thường gặp nếu bạn liên tục sử dụng thuốc giảm cân. Một số thành phần trong thuốc có thể kích thích tình trạng tiêu chảy.
- Tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ: Việc tiêu thụ các loại thuốc giảm cân này có thể cực kỳ nguy hiểm. Đã có nhiều trường hợp thuốc giảm cân chứa các chất kích thích có thể gây nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Các chất kích thích này thường là thuốc kê đơn bị cấm, nhưng chúng vẫn thường xuyên xuất hiện trên thị trường thông qua các loại thực phẩm chức năng do việc quản lý và kiểm soát kém. Do đó, hãy cẩn trọng với các loại thuốc mà bạn dự định sử dụng.
- Rối loạn tâm trạng: Các loại thuốc giảm cân có ảnh hưởng tâm lý lớn đối với người dùng. Người dùng có xu hướng trở nên phụ thuộc về mặt cảm xúc vào thuốc. Điều này có thể gây ra nhiều rối loạn tâm trạng, và người ta thường nghĩ rằng chỉ có thể giảm cân thông qua thuốc, dẫn đến việc tiếp tục sử dụng loại thuốc này gây hại cho cơ thể và sức khỏe tâm thần.
- Táo bón: Ngoài việc gây tiêu chảy, các thành phần trong một số loại thuốc giảm cân có thể gây táo bón. Nếu người dùng đã mắc vấn đề này thì tình trạng có thể trở nên trầm trọng hơn.
- Tác dụng phụ chung: Đối với một số người, không chỉ một mà nhiều tác dụng phụ có thể xảy ra. Điều này thường xảy ra khi một người quá phụ thuộc vào thuốc giảm cân mà không nhận ra rằng nó đang ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của họ. Thuốc giảm cân có thể cản trở sự hấp thu các dưỡng chất quan trọng cần thiết cho cơ thể hoạt động bình thường. Điều này dẫn đến nhiều tác dụng phụ như khô miệng, đau đầu, vấn đề về đường tiết niệu, rụng tóc, đau dạ dày, ra nhiều mồ hôi và các triệu chứng khác.
Uống thuốc giảm cân bị mất ngủ nên làm gì?
Nếu bị mất ngủ do uống thuốc giảm cân, bạn có thể cải thiện tình trạng này bằng cách thử thực hiện:
- Tuân thủ liều lượng và hướng dẫn sử dụng để tránh các tác dụng phụ có hại cho sức khỏe. Mọi sản phẩm đều có thông tin chi tiết về cách sử dụng, liều lượng và thời gian dùng. Đồng thời, nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng thuốc, và đừng lạm dụng chỉ vì muốn giảm cân nhanh chóng. Nên uống thuốc giảm cân vào buổi sáng để cơ thể có thời gian xử lý thuốc trước khi bạn đi ngủ, giúp giảm thiểu ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- Tạo thói quen đi ngủ và thức dậy vào cùng thời điểm mỗi ngày. Tránh dùng thực phẩm chứa caffeine, rượu, hoặc ăn quá no gần giờ đi ngủ vì những điều này có thể làm bạn khó ngủ sâu. Ngoài ra, tạo môi trường ngủ ý tưởng, không gian phòng ngủ mát mẻ, tối và yên tĩnh cũng sẽ giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn. Hạn chế ngủ trưa quá nhiều hoặc ngủ vào chiều tối. Đồng thời không sử dụng các thiết bị di động 1 – 2 giờ trước khi đi ngủ.
- Tránh ăn no hoặc uống nhiều nước gần giờ đi ngủ để đảm bảo thức ăn được tiêu hóa và không phải thức giấc đi vệ sinh trong đêm, làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- Tập thể dục nhằm giải phóng năng lượng dư thừa, mang đến cảm giác thư giãn và dễ ngủ hơn. Ngoài ra, tập thể dục đều đặn có thể hỗ trợ tăng cường sản xuất hormone giấc ngủ melatonin, từ đó giảm bớt các triệu chứng rối loạn giấc ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ.
- Sử dụng các liệu pháp hành vi nhận thức để thư giãn tinh thần, kiểm soát và ngăn ngừa suy nghĩ tiêu cực và giúp tinh thần tỉnh táo hơn.
- Kết hợp các phương pháp thư giãn như ngâm chân, châm cứu hoặc massage bấm huyệt nhằm tăng cường lưu thông máu và giúp dễ đi vào giấc ngủ hơn. Sử dụng thêm tinh dầu thư giãn đầu óc và tinh thần, từ đó giúp bạn có giấc ngủ ngon và sâu hơn.
Ngâm chân trước khi đi ngủ hỗ trợ thư giãn tinh thần và giúp dễ vào giấc ngủ hơn.
Cách sử dụng thuốc giảm cân tránh gây mất ngủ
Bạn có thể tham khảo những chỉ dẫn sử dụng thuốc giảm cân dưới đây để tránh bị mất ngủ:
- Nguồn gốc xuất xứ: Lựa chọn sản phẩm thuốc giảm cân có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đến từ những thương hiệu uy tín và đã được kiểm định bởi cơ quan có thẩm quyền.
- Thành phần của thuốc: Kiểm tra bảng thành phần của thuốc để đảm bảo rằng bạn không bị mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào.
- Liều lượng và cách dùng: Tuân thủ hướng dẫn sử dụng và liều lượng chỉ định của bác sĩ, không tự ý điều chỉnh liều lượng thuốc vì có thể làm nghiêm trọng triệu chứng rối loạn giấc ngủ.
- Thời điểm dùng thuốc: Nên sử dụng thuốc giảm cân vào buổi sáng. Hạn chế uống vào buổi tối, đặc biệt trước khi đi ngủ để tránh ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
- Tác động đến cơ thể: Trong quá trình sử dụng thuốc giảm cân, nếu xảy ra những ảnh hưởng đến giấc ngủ, bạn nên ghi chép và theo dõi triệu chứng. Sau đó thông báo với bác sĩ để được can thiệp kịp thời.
Một số mẹo giúp bạn ngủ ngon hơn về đêm
Ngoài những gợi ý cải thiện giấc ngủ phía trên, bạn cũng có thể tham khảo những mẹo sau để nâng cao chất lượng giấc ngủ:
- Thư giãn trước khi đi ngủ bằng cách đọc sách, tắm nước ấm, thiền hoặc tập hít thở sâu để thư giãn tâm trí và cơ thể.
- Tập thể dục thường xuyên, nên hoàn thành bài tập ít nhất 3 tiếng trước khi đi ngủ. Không tập thể dục gần giờ đi ngủ vì có thể làm tăng mức oxi và lưu lượng máu trong cơ gây gián đoạn giấc ngủ.
- Bổ sung các khoáng chất và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể nhằm ngăn ngừa tình trạng mất ngủ. Ngoài ra, bổ sung thêm những tinh chất thiên nhiên như Blueberry và Ginkgo Biloba nhằm trung hòa các gốc tự do, chống oxy hóa mạnh mẽ, từ đó giúp tăng cường máu lưu thông lên não, bảo vệ tế bào, cải thiện mất ngủ, tăng cường trí nhớ một cách an toàn và hiệu quả.
Uống thuốc giảm cân bị mất ngủ vẫn thường xảy. Để giảm thiểu tình trạng này, bạn nên lựa chọn những sản phẩm không chứa các thành phần ảnh hưởng đến giấc ngủ và đến từ những thương hiệu nổi tiếng. Bạn cũng nên kết hợp với chế độ dinh dưỡng và lối sống khoa học cho giấc ngủ. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi quyết định uống thuốc giảm cân.